วิธีคุมกําเนิดแบบไหนดี แชร์ทริคการเลือกคุมกําเนิดให้เหมาะสม
September 28, 2024
•6 นาที
การมีลูกเป็นเรื่องที่สำคัญมาก ๆ สำหรับคู่รักในยุคนี้ เพราะการเลี้ยงเด็กคนหนึ่งให้เติบโตท่ามกลางสังคมที่มีหลายปัจจัยเป็นองค์ประกอบ ทั้งเศรษฐกิจ และความเหลื่อมล้ำสูง ทำให้คนยุคใหม่ตัดสินใจมีลูกกันยากขึ้น การคุมกำเนิดจึงเป็นอีกทางเลือกสำหรับคนที่ไม่พร้อมจะมีลูก เพื่อลดปัญหาการท้องไม่พร้อมต่าง ๆ ที่อาจไม่ใช่แค่ในคู่รัก แต่หมายถึงในช่วงอายุอื่น ๆ ของทุกคนด้วย
วิธีการคุมกำเนิดมีหลากหลายวิธีให้เลือก ซึ่งเราควรเลือกโดยพิจารณาจากหลายปัจจัยให้เหมาะสมกับเรา ไม่ว่าจะเป็นเพศ สุขภาพ ช่วงอายุ ค่าใช้จ่าย ความสะดวก และผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นจากการคุมกำเนิดในแต่ละวิธี มาดูกันดีกว่าว่าเราสามารถเลือกการคุมกำเนินแบบใดได้บ้างถึงจะปลอดภัย และแต่ละวิธีมีข้อเสีย กับผลข้างเคียงที่ควรระมัดระวังอะไรบ้าง
วิธีคุมกำเนิดคืออะไร?
วิธีคุมกำเนิด คือ วิธีการต่างๆ ที่ใช้ป้องกันไม่ให้เกิดการตั้งครรภ์หลังจากมีเพศสัมพันธ์
โดยมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อวางแผนครอบครัวและควบคุมจำนวนบุตรให้เหมาะสมกับความพร้อม
ของแต่ละคู่ การเลือกวิธีคุมกำเนิดที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น
- อายุ ในช่วงของวัยรุ่นอาจเหมาะกับวิธีคุมกำเนิดระยะสั้น เพราะอาจมีการเปลี่ยนแผนมีลูกเมื่อพร้อมในอนาคตได้
- สุขภาพ ในคนที่มีโรคประจำตัวบางชนิด อาจต้องเลือกวิธีคุมกำเนิดที่เหมาะสม เพราะวิธีคุมกำเนิดบางอย่างมีผลข้างเคียงกับฮอร์โมน
- ความถี่ของการมีเพศสัมพันธ์ หากมีเพศสัมพันธ์ไม่บ่อย อาจเลือกวิธีคุมกำเนิดเป็นรายครั้ง
เมื่อจำเป็น ทำได้ง่าย และสอดคล้องกับไลฟ์สไตล์ - ความต้องการมีบุตรในอนาคต หากยังไม่แน่ใจเราอาจจะต้องดูว่าต้องการวิธีคุมกำเนิดแบบชั่วคราวหรือระยะยาวดี
แนะนำวิธีคุมกำเนิด 8 วิธีที่ควรรู้
มาดูกันดีกว่า แต่ละวิธีคุมกำเนิดแต่ละวิธีมีข้อดีและข้อเสียอะไรบ้าง เพื่อให้เราและคู่ของเราตัดสินใจ หรือปรึกษากันได้ว่าควรจะเลือกใช้วิธีไหนดี ที่จะตอบโจทย์ไลฟ์สไตล์ของเราเอง และปลอดภัยทั้งสองฝ่าย
1. การใช้ถุงยางอนามัย
- ข้อดี: เป็นวิธีคุมกำเนิดที่นิยมและปลอดภัยที่สุดสำหรับการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และช่วยป้องกันการตั้งครรภ์ได้สูง ซึ่งมีทั้งแบบถุงยางอนามัยผู้ชาย และถุงยาง
ผู้หญิงให้เลือกใช้ตามต้องการ - ข้อเสีย: หากใช้ไม่ถูกต้องหรือมีการฉีกขาดระหว่างการใช้งาน มีโอกาสทำให้เกิดการ
ตั้งครรภ์ได้ - เหมาะสำหรับ: ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์เป็นครั้งคราว หรือผู้ที่ต้องการคุมกำเนิดแบบไม่มีฮอร์โมนและป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
- ทริคการเลือกใช้: ควรเลือกขนาดของถุงยางอนามัยที่เหมาะสม และควรเก็บรักษาในที่เย็นและแห้งเพื่อป้องกันการเสื่อมสภาพ
2. ยาคุมกำเนิด
- ข้อดี: ยาคุมกำเนิดเป็นวิธีที่สะดวกและมีประสิทธิภาพสูงในการป้องกันการตั้งครรภ์ นอกจากนี้ยังมีประโยชน์ต่อสุขภาพ เช่น ลดปัญหาประจำเดือนมามาก และลดอาการ
ปวดท้องเมนส์ - ข้อเสีย: ต้องกินอย่างสม่ำเสมอทุกวันและตรงเวลา ถ้าลืมกินยาอาจเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ได้ และ
บางคนอาจเกิดผลข้างเคียง เช่น น้ำหนักขึ้น อารมณ์แปรปรวน หรือคลื่นไส้ - เหมาะสำหรับ: ผู้หญิงที่สามารถจำกินยาทุกวันได้และต้องการวิธีคุมกำเนิดที่ช่วยปรับความสมดุลของฮอร์โมนด้วย
- ทริคการเลือกใช้: ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยาคุมเพื่อให้แพทย์ประเมินความเหมาะสม
และเลือกยาคุมชนิดที่เหมาะกับร่างกายของคุณที่สุด หรือเลือกใช้ชนิดที่มี
3. ห่วงอนามัย (IUD)
- ข้อดี: คุมกำเนิดอย่างมีประสิทธิภาพสูง และไม่ต้องกังวลเรื่องการลืมทานเหมือนการกินยาคุม สามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้นานถึง 5-10 ปี ขึ้นอยู่กับชนิดที่ใช้ นอกจากนี้ยังมีแบบที่ไม่มีฮอร์โมนซึ่งเหมาะสำหรับผู้ที่ไม่มีปัญหาและไม่ต้องการปรับฮอร์โมนของร่างกายตัวเอง
- ข้อเสีย: การใส่ห่วงอนามัยอาจทำให้รู้สึกไม่สบายในช่วงแรก และต้องทำโดยแพทย์
ผู้เชี่ยวชาญ นอกจากนี้ยังอาจมีอาการข้างเคียง เช่น ปวดท้องหรือเลือดออกผิดปกติ
ในช่วงแรกได้ - เหมาะสำหรับ: ผู้ที่ต้องการวิธีคุมกำเนิดระยะยาวโดยไม่ต้องคอยดูแลทุกวัน
- ทริคการเลือกใช้: ควรปรึกษาแพทย์เพื่อเลือกประเภทของห่วงอนามัยที่เหมาะสมกับสุขภาพของคุณ หากคุณมีปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับมดลูก ควรหลีกเลี่ยงการใช้ห่วงอนามัยแบบที่มีฮอร์โมน
4. ยาฉีดยาคุมกำเนิด
- ข้อดี: ยาฉีดยาคุมกำเนิดเป็นวิธีที่สะดวก เพราะฉีดเพียง 1 ครั้งแล้วสามารถป้องกัน
การตั้งครรภ์ได้นานถึง 3 เดือน ไม่ต้องกังวลเรื่องการลืมกินยา - ข้อเสีย: อาจมีผลข้างเคียงจากฮอร์โมน เช่น น้ำหนักเพิ่ม ประจำเดือนมาไม่ปกติ
หรือปวดศีรษะ และหากต้องการมีบุตร อาจต้องรอให้ฮอร์โมนสลายไปก่อนจึงจะสามารถตั้งครรภ์ได้ - เหมาะสำหรับ: ผู้ที่ไม่สะดวกในการกินยาคุมกำเนิดทุกวันและต้องการวิธีที่ดูแลน้อย
- ทริคการเลือกใช้: ปรึกษาแพทย์หากคุณมีข้อจำกัดด้านสุขภาพ เพราะการฉีดยาคุมกำเนิด
อาจมีผลข้างเคียงกับบางคน
5. แผ่นแปะคุมกำเนิด (Patch)
- ข้อดี: แผ่นแปะคุมกำเนิดเป็นวิธีที่ง่ายต่อการใช้งานและมีประสิทธิภาพสูง เพียงแค่
ติดแผ่นแปะบนผิวหนังสัปดาห์ละ 1 ครั้ง แผ่นแปะจะปล่อยฮอร์โมนเข้าสู่ร่างกาย
เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ - ข้อเสีย: บางคนอาจเกิดอาการแพ้หรือระคายเคืองที่ผิวหนังจากการติดแผ่นแปะ
นอกจากนี้ยังต้องเปลี่ยนแผ่นแปะตามกำหนดเวลาอย่างเคร่งครัด - เหมาะสำหรับ: ผู้ที่ต้องการวิธีคุมกำเนิดที่ง่าย และสะดวกต่อการใช้งาน
- ทริคการเลือกใช้: ควรเปลี่ยนแผ่นแปะตรงเวลา และหลีกเลี่ยงการวางแผ่นแปะในบริเวณ
ที่มีการเสียดสีจากเสื้อผ้า
6. ฝังยาคุมกำเนิด
- ข้อดี: มีประสิทธิภาพสูง และคุมกำเนิดได้ในระยะยาว 3-5 ปี ขึ้นกับประเภทของยาคุมที่ใช้ ขั้นตอนไม่ยุ่งยาก คือฝังแท่งยาคุมใต้ผิวหนังบริเวณท่อนแขนด้านใน
- ข้อเสีย: อาจมีผลข้างเคียงทำให้น้ำหนักเพิ่ม ปวดหัว อารมณ์แปรปรวน หรือประจำเดือนผิดปกติได้
- เหมาะสำหรับ: ผู้ที่ไม่ต้องการกินยาคุม และอยากเลือกวิธีที่ไม่ต้องยุ่งยาก
- ทริคการเลือกใช้: ควรปรึกษาแพทย์ก่อนทำการฝังยาคุม และสามารถเข้ารับบริการที่
โรงพยาบาลตามหลักประกันสุขภาพของตัวเอง ทั้งโรงพยบาลรัฐและเอกชน โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย สำหรับคนที่มีอายุต่ำกว่า 20 ปี
7. วิธีทำหมัน
- ข้อดี: เป็นวิธีคุมกำเนิดถาวรที่มีประสิทธิภาพสูง ไม่ต้องคอยดูแลหรือระวังเหมือนวิธีอื่น ๆ
- ข้อเสีย: เนื่องจากเป็นวิธีที่ถาวร ดังนั้นหากคุณตัดสินใจทำหมันแล้ว จะไม่สามารถเปลี่ยนใจได้หากต้องการมีบุตรในอนาคต
- เหมาะสำหรับผู้ที่มั่นใจว่าไม่ต้องการมีบุตรอีกต่อไป
- ทริคการเลือกใช้ ควรปรึกษาแพทย์ คู่ของตนเอง และอาจปรึกษาจิตแพทย์ร่วมด้วย
ก่อนตัดสินใจ เนื่องจากเป็นวิธีคุมกำเนิดแบบถาวร ซึ่งในบางคู่อาจส่งผลกระทบต่อความสัมพันธ์ได้
8. ไม่มีเซ็กซ์
- ข้อดี: เป็นวิธีคุมกำเนิดดีที่สุด และมีประสิทธิภาพ 100%
- ข้อเสีย: การไม่มีเซ็กซ์เลยระหว่างบางคู่ หรือในบางคนอาจส่งผลต่อฮอร์โมน ความต้องการตามธรรมชาติที่เกิดขึ้น และอาจเกิดปัญหาความมั่นใจเมื่อต้องมีเซ็กซ์ในระยะยาวได้
ข้อดีของการคุมกำเนิด
มีหลายด้านที่ส่งผลดีทั้งทางร่างกาย อารมณ์ และสังคม ซึ่งทำให้การวางแผนครอบครัวและการมีเพศสัมพันธ์เป็นไปอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ ดังนี้:
- ป้องกันการท้องที่ไม่พร้อม เพราะช่วยลดโอกาสในการตั้งครรภ์โดยไม่ได้วางแผน
- ควบคุมความถี่ในการมีบุตร ไม่ต้องเสี่ยงกับการตั้งครรภ์ต่อเนื่องเกินไป ซึ่งอาจเป็นอันตราย
ต่อสุขภาพร่างกายโดยเฉพาะในคุณแม่ - ป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้ หากใช้ถุงยางอนามัย
- ลดปัญหาสุขภาพที่เกี่ยวกับฮอร์โมน ยาคุมกำเนิดบางชนิดสามารถช่วยควบคุมฮอร์โมน ลดอาการปวดท้องเมนส์ ลดการเกิดสิว และปรับรอบเดือนให้สม่ำเสมอได้
- ส่งเสริมความมั่นใจและความปลอดภัยของเซ็กซ์มากขึ้น ในบางคู่อาจทำให้ความสัมพันธ์ดีขึ้น เพราะไม่ต้องกังวลปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้นหลังมีเซ็กซ์ เมื่อคุมกำเนิดอย่างปลอดภัยแล้ว
ผลข้างเคียงจากการคุมกำเนิด
แม้ว่าการคุมกำเนิดนั้นจะมีผลดีกับเราในเรื่องของการป้องกันการท้องไม่พร้อมที่ค่อนข้าง
มีประสิทธิภาพหากเราทำถูกวิธี และเลือกวิธีที่เหมาะสมกับเราแล้วก็ตาม แต่อย่าลืมว่าวิธีเหล่านี้ ไม่ได้เกิดขึ้นจากธรรมชาติ และไม่สามารถคุมกำเนิดได้ 100% เทียบเท่ากับการไม่มีเซ็กซ์ เพราะฉะนั้นผลข้างเคียงจากการคุมกำเนิดแต่ละวิธีก็เป็นเรื่องที่ทุกคนต้องศึกษาเช่นกัน มาดูกันว่ามีอะไรที่ควรระวังบ้าง
- ผลข้างเคียงจากยาคุมกำเนิด (แบบเม็ด) และแบบฉีด
- น้ำหนักเพิ่ม โดยในบางคนอาจทำให้เกิดการบวมน้ำและน้ำหนักเพิ่ม ซึ่งทำให้หลายคนกังวลที่จะกินยาคุม ซึ่งสามารถปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อรับคำแนะนำได้
- อารมณ์แปรปรวน เช่น ทำให้รู้สึกเศร้า วิตกกังวล หรือหงุดหงิดง่าย
- ปวดศีรษะหรือไมเกรน ซึ่งเป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนเช่นกัน
- ประจำเดือนมาไม่ปกติ อาจทำให้ประจำเดือนมาน้อย หรือไม่มาหลายเดือน หรือในบางคนอาจไม่มีประจำเดือนเลย
- คลื่นไส้หรืออาเจียน ซึ่งพบได้บ่อยในช่วงแรกของการใช้ยาคุม
- ผลข้างเคียงจากห่วงอนามัย (IUD)
- ปวดท้องหรือเป็นตะคริว ซึ่งในช่วงแรกหลังจากการใส่ห่วงอนามัย อาจมีอาการปวดท้องหรือเป็นตะคริวได้
- เลือดออกผิดปกติ โดยบางคนอาจพบเลือดออกกระปริบกระปรอย หรือประจำเดือนมามากขึ้นในช่วงแรก
- การติดเชื้อ หากไม่ได้ใส่ห่วงอนามัยในสภาพที่สะอาด อาจเกิดการติดเชื้อได้ ควรเลือกโรงพยาบาลหรือคลินิกสูตินรีเวชที่ได้มาตรฐาน
- ผลข้างเคียงจากแผ่นแปะคุมกำเนิด
- ระคายเคืองผิวหนัง เพราะอาจทำให้ผิวหนังบริเวณที่แปะเกิดอาการแพ้หรือระคายเคือง
- ปวดศีรษะ คล้ายกับยาคุมกำเนิดแบบเม็ด ฮอร์โมนในแผ่นแปะอาจทำให้ปวดศีรษะได้เช่นกัน
- น้ำหนักเพิ่ม ซึ่งฮอร์โมนจากแผ่นแปะก็อาจทำให้น้ำหนักเพิ่มได้
- ผลข้างเคียงจากการทำหมัน
- การปวดหลังผ่าตัดในช่วงแรก หรือมีอาการปวดหรือรู้สึกไม่สบายตัวที่บริเวณผ่าตัด
- ผลกระทบต่อสุขภาพจิต ในบางคนอาจรู้สึกไม่สบายใจหรือเสียดายที่ไม่สามารถมีบุตรได้อีกหลังจากการทำหมัน ซึ่งก่อนและหลังทำอาจต้องมีการพูดคุยกับคู่ของเรา และจิตแพทย์ร่วมด้วย ถึงเหตุผลของการไม่อยากมีลูก และการตัดสินใจทำหมัน
- ผลข้างเคียงจากถุงยางอนามัย ในบางคนอาจแพ้ยางหรือสารหล่อลื่น เช่น น้ำยางธรรมชาติ หรือลาเท็กซ์ ซึ่งแก้ปัญหาได้โดยการเลือกใช้ถุงยางแบบโพรียูรีเทนแทน